คำควบกล้ำ ( อักษรควบ ) หมายถึง พยัญชนะสองตัวเขียนเรียงกันอยู่ต้นพยางค์ และใช้สระเดียวกัน เวลาอ่านออกเสียงกล้ำเป็นพยางค์เดียวกัน
เสียงวรรณยุกต์ของพยางค์นั้นจะผันเป็นไปตามเสียงพยัญชนะตัวหน้า
คำควบกล้ำ ( อักษรควบ ) มี 2 ชนิด คือ
คำควบแท้ ได้แก่ พยัญชนะ ร ล ว ควบกับพยัญชนะตัวหน้า ประสมสระตัวเดียวกัน เวลาอ่านออกเสียงพยัญชนะทั้งสองตัวพร้อมกัน เช่น
พยัญชนะต้นควบกับ ร ได้แก่ ครู เพราะ ครัว กรน ปรวนแปร ขรุขระ พระ ตรง ครั้ง กราบ โปรด ปรักปรำ ครื้นเครง เคร่งครัด ครอบ ปรอย กรอง
พยัญชนะต้นควบกับ ล ได้แก่ เปล่า ปลีก คลาน คลุก เคล้า เปลี่ยนแปลง กลบ กลม เพลิดเพลิน เกลี้ยกล่อม เกลียวคลื่น คล่องแคล่ว เกล้า
พยัญชนะต้นควบกับ ว ได้แก่ กวาด ขวาน ควาย ขวิด แคว่งคว้าง แขวน ขวนขวาย คว่ำ ควาญ แกว่งไกว ความ แคว้น ขวัญ ควัน
คำควบไม่แท้ ได้แก่ พยัญชนะ ร ควบกับพยัญชนะตัวหน้าประสมสระตัวเดียวกัน เวลาอ่านไม่ออกเสียง ร ออกเสียงเฉพาะตัวหน้าหรือมิฉะนั้นก็ออกเสียง เป็นเสียงอื่นไป
คำควบไม่แท้ที่ออกเสียงเฉพาะพยัญชนะตัวหน้า ได้แก่พยัญชนะ จ ซ ศ ส ควบกับ ร เช่น จริง ไซร้ เศร้า ศรี ศรัทธา สร้าง เสริม สร้อย สระ สรง สร่าง
คำควบไม่แท้ ท ควบกับ ร แล้วออกเสียงกลายเป็น ซ ได้แก่ ทรง ทราบ ทราม ทราย แทรก ทรุด โทรม มัทรี อินทรี นนทรี พุทรา
คำที่มี ร เป็นคำควบกล้ำ
คำควบกล้ำคือ คำที่อ่านออกเสียงพยัญชนะต้น ทั้งสองตัวหน้า เป็นเสียงกล้ำพร้อมกัน
มี กร- ขร- คร- ตร- ปร- พร- เช่น
เต่ากระ มะกรูด ปลากราย กราบพระ หอยแครง พริก เครื่องบิน แปรงฟัน เสือโคร่ง
ตัวอย่างประโยค
ข้อควรจำ
1. คำควบกล้ำเวลาสะกดต้องมีพยัญชนะต้นสองตัว โดยจะมี ร รวมอยู่ในพยัญชนะต้น
เช่น กราบ สะกดว่า กร + อา + บ อ่านว่า กราบ
แปรง สะกดว่า ปร + แอ + ง อ่านว่า แปรง
2. เมื่อมีพยัญชนะต้นสองตัวแล้วแต่ต้องไม่อ่านออกเสียง อะ กึ่งเสียงที่พยัญชนะต้น
เช่น กราบ สะกดว่า กร + อา + บ อ่านว่า กราบ
แปรง สะกดว่า ปร + แอ + ง อ่านว่า แปรง
3. ต้องไม่ใช่คำที่มี ห นำ
เช่น หรอก สะกดว่า หร + ออ + ก อ่านว่า กราบ
คำที่มี ล เป็นคำควบกล้ำ
คำควบกล้ำคือ คำที่อ่านออกเสียงพยัญชนะต้น ทั้งสองตัวหน้า เป็นเสียงกล้ำพร้อมกัน
มี กล- ขล- คล- ปล- พล- เช่น
กลาง ขลุ่ย กล้องส่อง เปลวไฟ ลำคลอง หัวปลี พลอย แปลงผัก เกล็ดปลา ตีกลอง
ตัวอย่างประโยค
ข้อควรจำ
1. คำควบกล้ำเวลาสะกดต้องมีพยัญชนะต้นสองตัว โดยจะมี ล รวมอยู่ในพยัญชนะต้น
เช่น กลาง สะกดว่า กล + อา + ง อ่านว่า กลาง
แปลง สะกดว่า ปล + แอ + ง อ่านว่า แปลง
2. เมื่อมีพยัญชนะต้นสองตัวแล้วแต่ต้องไม่อ่านออกเสียง อะ กึ่งเสียงที่พยัญชนะต้น
เช่น ตลาด สะกดว่า ตล + อา + ด อ่านว่า ตะ - หลาด
ตลก สะกดว่า ตล + โอะ + ก อ่านว่า ตะ - หลก
3. ต้องไม่ใช่คำที่มี ห นำ
เช่น หลอก สะกดว่า หล + ออ + ก อ่านว่า หลอก
หลับ สะกดว่า หล + อะ + บ อ่านว่า หลับ
คำที่มี ว เป็นคำควบกล้ำ
คำควบกล้ำคือ คำที่อ่านออกเสียงพยัญชนะต้น ทั้งสองตัวหน้า เป็นเสียงกล้ำพร้อมกัน
มี กว- ขว- คว- เช่น
แตงกวา ไม้แขวนเสื้อ ขวาน ควัน กวาง ล้มคว่ำ ไขว่ห้าง สูงกว่า ควาย ไม้กวาด
ตัวอย่างประโยค
ข้อควรจำ
1. คำควบกล้ำเวลาสะกดต้องมีพยัญชนะต้นสองตัว โดยจะมี ร รวมอยู่ในพยัญชนะต้น
เช่น ควาย สะกดว่า คว + อา + ย อ่านว่า ควาย
แขวน สะกดว่า ขว + แอ + น อ่านว่า แขวน
2. เมื่อมีพยัญชนะต้นสองตัวแล้วแต่ต้องไม่อ่านออกเสียง อะ กึ่งเสียงที่พยัญชนะต้น
เช่น สวาย สะกดว่า สว + อา + ย อ่านว่า สวาย
สว่าง สะกดว่า สว + อา + ง+ ่ อ่านว่า สว่าง
3. ต้องไม่ใช่คำที่มี ห นำ
เช่น แหวน สะกดว่า หว + แอ+ น อ่านว่า กราบ
4. ระวังคำที่มีสระ อัว เพราะจะไม่ใช่คำที่มี ว ควบกล้ำ
เช่น สวย สะกดว่า ส + อัว + ย อ่านว่า สวย
ควร สะกดว่า ค + อัว + ร อ่านว่า ควร
